Uçucu Yağ Nedir? Uçucu Yağlar Nasıl Elde Edilir?

Uçucu Yağ Nedir?

Halk arasında esansiyel yağ veya aromatik yağ olarak da bilinen uçucu yağlar, bitkilerin yaprak, meyve, kabuk ve kök kısımlarından elde edilir. Genellikle renksiz veya açık sarı renkli, güçlü kokuya sahip bir üründür. Suya ve ışığa duyarlı olan bu yağlar, ağzı sıkıca kapatılmış koyu renkli şişelerde muhafaza edilmelidir. Uçucu yağlardan saç bakımından cilt bakımına, temizlik ürünlerinden aromaterapiye kadar birçok alanda faydalanılmaktadır.

Uçucu Yağlar Nasıl Elde Edilir?

Uçucu yağların elde edilmesi için en sık kullanılan yöntem buhar distilasyonu yöntemidir. Buhar distilasyonu yöntemi herhangi bir kimyasal kullanmadan yapılmaktadır.

Bu yöntemde bitkiden daha önce toplanıp kurutulmuş olan yaprak, çiçek, gövde, kök gibi kısımlar sızdırmaz nitelikli bir tankın içine doldurulur. Bu tanka basınç yardımı ile buhar uygulanır. Bitkide bulunan uçucu yağ, su buharı ile sürüklenerek toplama kabına gelir. Toplama kabında yağ yoğunlaştırılarak sudan ayrıştırılır ve uçucu yağ elde edilir.

Uçucu Yağlar Nasıl Kullanılır?

Uçucu yağların geçmişten günümüze çok geniş bir kullanım alanı vardır. Günümüzde kozmetik, parfümeri, farmakoloji, gıda sanayisi, aromaterapi gibi birçok farklı alanda kullanılmaktadır.

Uçucu yağlar aromaterapi, topikal, dahili olmak üzere üç farklı yöntemle kullanılabilir.

● Aromaterapi:

Aromaterapi, eski uygarlıklardan günümüze, tedavi ve sağlık amacıyla uygulanan etkili bir yöntemdir. Aromaterapi, uçucu yağların burun yoluyla solunması yöntemidir. Bu yöntem için genellikle difüzör veya buhurdanlık tercih edilir. Her iki uygulamada da yağ, su ile karıştırılarak kullanılır. Daha basit bir yöntem ise kıyafetinize, nevresiminize ya da yastığınıza birkaç damla uçucu yağ damlatarak yağın kokusunu solumaktır. Ancak bu buhurdanlık ve difüzör kadar etkili bir yöntem değildir.

Aromaterapide uçucu yağların zihin ve duygular üzerindeki etkilerine odaklanılır. Bazı yağların duyguları sakinleştirici, zihni yatıştırıcı özellikleri varken; bazıları canlandırıcı ve enerji vericidir. Örneğin lavanta uçucu yağı sakinleştirici ve kaygıyı giderici özellikleri ile bilinir. Limon uçucu yağı ise kokusuyla bulunduğu ortama canlılık ve enerji verir. Aromaterapide uçucu yağların bu özelliklerinden faydalanılarak, zihinsel ve psikolojik bir sağaltım amaçlanır.

● Topikal:

Uçucu yağlardan cilde uygulayarak da faydalanmak mümkündür. Bu yöntemdeki en önemli husus, uçucu yağı cilde direkt olarak temas ettirmemek, mutlaka bir sabit yağ ile seyrelttikten sonra cilde uygulamaktır.

Bu uygulama yöntemi hem sağlık hem de kozmetik amaçlı kullanılabilir. Okaliptus uçucu yağı gibi bazı uçucu yağların vücutta ağrı, gerginlik veya sıkışıklık hissedilen bölgeye masaj yaparak uygulanması, o bölgedeki rahatsızlığın dinmesine yardımcı olarak kişiyi rahatlatır. Boyun, alın, şakaklar, göğüs, sırt, karın ve ayak altı uçucu yağların en sık uygulandığı bölgelerdir.

Uçucu yağlar saç ve cilt bakımı için de kullanılmaktadır. Örneğin kekik uçucu yağı antiseptik özelliği sayesinde sivilce ve egzamaya iyi gelmektedir. Aynı zamanda saçların daha sağlıklı ve canlı uzamasını destekler. Topikal uygulamada her zaman uçucu yağın uygun oranda seyreltilmesine önem verilmelidir.

● Dahili:

Bazı uçucu yağlar mutfakta aroma verici olarak kullanılabilir. Ancak her uçucu yağ ağız yoluyla kullanıma uygun değildir. Yiyeceklerle birlikte kullanılacak olan uçucu yağların seyreltme miktarlarına özen gösterilmelidir.

Yemeklerinize uçucu yağ ekleyerek hem güzel bir aroma sağlayabilir, hem de yağın sunduğu faydaları deneyimleyebilirsiniz.

Bu üç yöntem, uçucu yağların kullanımında en sık başvurulan yöntemlerdir. Uçucu yağların çok güçlü ve yoğun bir içeriğe sahip olduğu, bazı bünyelerde istenmeyen reaksiyonlara sebep olabileceği unutulmamalıdır. Bir sağlık profesyoneline danışmadan kullanılması önerilmez.

Uçucu Yağlar ve Faydaları

Uçucu yağların güzel kokmasının yanında fiziksel ve psikolojik birçok yararı bulunmaktadır. Hem biyolojik hem de psikolojik dengeyi bulmaya yardımcıdırlar. İşte uçucu yağların bazı faydaları:

● Uçucu yağlar ruh ve beden arasındaki dengeyi sağlayarak zihinsel ve psikolojik bir rahatlama sağlar.

● Vücuttaki negatif enerjileri temizleyerek çakraları açar.

● Bazı uçucu yağlar antiseptik ve antibakteriyel özellikleri sayesinde bakteri ve mikropların üremesini önler. Bu yönüyle temizlik ürünlerinde kullanılabilir.

● Güzel kokuları sayesinde parfüm yapımında kullanılır.

● Uçucu yağlardan sabun ve mum yapımında faydalanılır.

● Cildi ve saçları besleyici özellikleri vardır.

Uçucu Yağlar ve Özellikleri

Uçucu yağlar, kendilerine has özellikleri ile duygusal, ruhsal ve fiziksel sağlığı desteklemek için kullanılmaktadır. İşte en sık kullanılan uçucu yağlar ve özellikleri:

● Lavanta Uçucu Yağı:

Sakinleştirici özelliği ile bilinmektedir. Depresyon ve uykusuzluk gibi sorunlarda sıklıkla başvurulan bir yağdır. Hoş kokusu ile sabun yapımında sıklıkla tercih edilir.

● Nane Uçucu Yağı:

Ferahlatıcı ve serinletici kokusu ile canlılık ve enerji verir. Odaklanmaya yardımcıdır.

● Biberiye Uçucu Yağı

Zihni canlandırıcı, sinirleri yatıştırıcı, odaklanmaya yardımcı özellikleri ile bilinir.

● Çay Ağacı Uçucu Yağı

Sivilce ve akne karşıtı  özelliği ile seyreltilerek tonik olarak kullanılabilir.

● Kekik Uçucu Yağı

İçeriğindeki karvakrol sayesinde antiseptiktir. Temizleyici ve arındırıcı özellikleri vardır.

● Limon Uçucu Yağı

Ferah kokusuyla tazeleyici ve yenileyicidir. Yaşam alanınıza canlı ve taze bir koku getirmesi için oda kokunuzun içine ekleyebilirsiniz.

● Ylang Ylang Uçucu Yağı

Akne oluşumunu önlemeye yardımcıdır. Cildin sebum dengesini korur.

● Gül Uçucu Yağı

Sakinleştirici etkisi ile rahatlamaya yardımcıdır.

● Bergamot Uçucu Yağı

Ağrı giderici ve gevşetici etkisi vardır.

● Itır Uçucu Yağı

Hoş kokusu ile parfüm yapımında sıklıkla tercih edilir. Sakinleştiricidir.

[1] 

Kaynakça:

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/300076

https://www.organikburada.com.tr/ucucu-yag-nedir

https://takviyeuzmani.com/ucucu-yaglar-nasil-kullanilir